top of page

ARMUT HAKKINDA

Armut, bugün dünyada elma kültürünün yayıldığı hemen her yerde yetiştirilmektedir. Ancak, armut elmalara göre, sıcağa ve kurağa karşı daha az hassasiyet gösterdiğinden Akdeniz’ in sıcak iklimli bölgelerinde de ekonomik olarak yetiştirilebilmektedir. Ülkemizde armut üretimi benzer yetiştirme, muhafaza ve değerlendirme özelliklerine sahip olan elma üretimi kadar hızlı bir gelişme gösterememiştir. Armut genellikle kapama bahçeler halinde değil, dağınık popülasyon halindeki ahlat veya yabani armutlara aşılanarak yetiştirilmektedir. Bu yetiştirme özelliği, armudun anavatanlarından biri olan ülkemizde çeşit zenginliğinin korunmasında yararlı olmakla beraber bakım işlemlerinin yeterli yapılamaması nedeniyle ağaçların sağlıklı gelişememelerine yeterli ve kaliteli ürün vermemelerine yol açmaktadır. Bu olumsuzluklara Erwinia amylovora (Burill) Winslow ve ark. bakterisinin neden olduğu ateş yanıklığı hastalığı da katılmış ve birçok bölgede armut ağaçları kurumaya başlamıştır. Armutta ateş yanıklığı hastalığının verdiği büyük zarardan dolayı üretimimizde azalma sürecine girilmiştir. Bunu önlemek için ateş yanıklığı hastalığına dayanıklı çeşitler kullanımı ve etkili mücadele yöntemleri oldukça önem kazanmıştır.

Armut ağacı genellikle dik büyür ve birçok çeşitlerde taç piramit şeklini alır. Gövde rengi çeşitlere göre değişmekle birlikte odun dokusu oldukça serttir. Tohumdan yetişen armut ağaçlarında kök kazık kök tipindedir. İyi ve sulanan topraklarda yan ve saçak kök oluşumu görülür.

Armudun dalları elmalara benzer olup, meyve ve odun dalları olmak üzere 2’ ye ayrılır. Meyve dalcıkları elmadaki gibidir. Ancak bu dalcıklar elmaya göre daha genç yaşta meyveye yatarlar. Kese ve topuzlar elmaya göre daha fazladır. Dalcıklar elmadan farklı olarak tüysüzdür. Armutta yaprak, sürgün ve çiçek tomurcukları vardır. Yaprak tomurcukları, yaprakları koltuklarında oluşurlar ve açıldıklarında yaprakları meydana getirirler. Sürgün tomurcukları ise dalcıkların uçlarında tepe tomurcuğu olarak bulunur ve sürerek çeşitli uzunluklardaki sürgünleri oluştururlar. Çiçek tomurcukları tüysüz ve karışık yapıda olup, içlerinde hem çiçek hem de yaprak taslakları vardır. Bu tomurcuklar genellikle meyve dalcıklarında uç tomurcuk olarak bulunur ve sürerek çeşitli uzunluklardaki sürgünleri oluştururlar. Daha sonraki yıllarda çiçek tomurcukları topuzlar üzerinde terminal olarak meydana gelir. Armutlarda topuzlar 7-8 yaşına kadar verimli olurlar. Yapraklar Kenarları testere dişli veya düzdür. Elmaya göre daha sert yapıda olup, nadiren bölmelidir. Armutta yaprak ve çiçek durumu hüzmedir. Her hüzmede 5-15 çiçek bulunabilir. Çiçek, 5 çanak, 5 taç yaprak, 1 dişi organ ve 15-20 erkek organdan oluşur. Çanak yapraklar batı armut çeşitlerinde meyve üzerinde kalır. Taç yapraklar genellikle beyaz ve bazen de pembe veya kırmızıdır. Başçıkların rengi kırmızı veya mordur.

Meyve Yalancı meyve olup, Ovaryum ile, çanak ve taç yapraklar ve stamenlerin alt kısımlarının birleşimi olan dokuları birlikte gelişmeleriyle meydana gelmektedir. Meyve eti yuvarlak ve su oranı yüksek hücrelerden oluşur. Bazı çeşitlerin meyvelerinde ise taş hücreleri meydana gelir ve bunlar, meyve yenilirken kumluluk hissi uyandırırlar. Taş hücrelerinin oluşumu çeşide bağlı olduğu kadar, toprak koşullarıyla da ilgilidir. Triploid çeşitlerin çiçek tozlarındaki çimlenme oranları düşük olduğundan bunlar tozlayıcı olarak önerilmezler. Triploid çeşitlerle kurulan bahçelere 2 diploid tozlayıcı konulmalıdır. Armut çeşitlerinden bazıları kısmen kendine verimli olarak bilinirse de yüksek bir meyve tutumu ve verimlilik sağlamak için karşılıklı tozlaşma gereklidir.

Armut ılıman iklim meyvesidir. Soğuklara ise elmaya göre daha az dayanıklıdır. Bu nedenle kuzey Yarım Küre’ de 55 enlem derecesine kadar çıkabilmektedir. Kış donlarına dayanım açısından çeşitler arasında farklılık olup, genel olarak -25, -30 ºC’ ye kadar dayanabilmektedir. Ancak don olayının uzun sürmesi ve ağaçların nemli topraklar üzerinde bulunması zararlanmayı arttırır ve sürgün uçlarının donmasına neden olur. Armut çiçekleri, elmaya göre daha erken açar ve ilkbahar donlarından etkilenme ihtimali daha yüksektir. Bu nedenle de bahçelerin soğuk havanın çöktüğü çukur yerlerde kurulmaması gerekir. Armutta kış soğuklama isteği elmaya göre az olup, 1200-1500 saat soğuklama yeterli olmaktadır. Meyvelerini oluşturabilmek için gerekli sıcaklık toplamı elmadan daha fazladır. Yazları serin ve yağışlı geçen yerlerde armut yetiştirmek uygun değildir. Armut ağaçları, rüzgar zararına karşı hassastırlar. Kuvvetli rüzgarlara maruz kalmaları, hem ağaçların büyümesini, hem de meyveleri olumsuz etkiler. Soğuk rüzgarların estiği bölgelerde rüzgar kıranlar yapmak gerekir.

Armut, çok farklı toprak koşullarına uyum sağlayabilen bir meyve türüdür. Bu bakımdan kumlu-tınlı topraklardan, killi-tınlı topraklara kadar yetişebilirler. Elmalara göre kurağa karşı daha aza, kötü drenajlı topraklara ise daha çok toleranslıdırlar. Ilıman iklim meyve türleri arasında ağır ve havalanması az topraklara oldukça toleranslı bir meyve türüdür. Ancak kireç oranı yüksek ve kuvvetli alkali topraklarda ayva üzerine aşılı armutlar, demir noksanlığından büyük zarar görürler. Armutlar, topraktaki organik madde miktarının oldukça yüksek olmasını severler. Bu bakımdan zayıf olan toprakları çiftlik gübresiyle takviye etmek gerekir.

Bahçe kurulurken bir yaşlı iyi dallanmış fidanlar kullanılmalıdır. Çünkü fidanlık döneminde iyi dallanmış fidanlar erken meyveye yatarlar. Aşılı fidanlarla kurulan bahçelerde fidan dikimi sonbaharda ve ilkbaharda yapılabilir. Ilıman iklim bölgelerinde dikimin sonbaharda yapılması daha uygundur. Genellikle kurak koşullarda kuvvetli anaçlar kullanıldığından aralıklar genişletilir. Anaç olarak Ayva anacı kullanıldığında çitvari çalı şeklinde (Spindle Bush) terbiye sisteminde sıra üzeri 1.2-2.4 sıra arası ise 3m’ ye kadar indirilebilir. Nemli bölgelerde ayva anacı kullanıldığında 3-4 m, orta boydaki ağaçlar için 4-6 m ve armut çöğürü üzerindekiler için ise 6-8 m aralık yeterli olmaktadır.

Armutlarda doruk dallı, değişik doruk dallı, goble, palmet ve piramit gibi terbiye şekilleri yanında doruk dallı hakim çalı tipinde (Spindle Bush) terbiye şekilleri de verilebilmektedir. Ağaçların gençlik çağındaki şekillendirilmeleri sırasında üzerinde durulması gereken bazı durumlar vardır. Bunlar; · Bahçeye dikilecek olan fidanların iyi dallanmış olmaları arzu edilir. Çünkü iyi bir dallandırma, verime yatmayı çabuklaştırmaktadır. İyi dallanmış fidanlar erken meyveye yatmaktadırlar. · Ateş yanıklığının yaygın olduğu yerlerde çatıyı oluşturan ana dal sayısı 6’ ya kadar çıkarılmalıdır. Çünkü sonraki yıllarda enfeksiyon nedeniyle ana dallardan bazıları çıkarılabilir. Normal koşullarda ana dal sayısı 3-4 adet olmalıdır. · Ateş yanıklığının bulunduğu yağışlı yerlerde hafif budamalar tercih edilmelidir, çünkü şiddetli budamalar fazla taze sürgün oluşumunu uyarır, bu da hastalığın kontrolünü zorlaştırır. · Bir çok armut çeşidi dikine büyümeye eğilimlidir, fazlaca dallanmazlar. Yan dal oluşumunu uyarmak için tepe vurma en az düzeyde yapılmalıdır. · Genç yaşlarda herhangi bir dalın aşırı meyve yüklü olması önemlidir. Çünkü bu yük, dalı aşağı doğru eğerek dalın gelecek yıllardaki kullanımını bozar.

Armut, kuraklığa oldukça toleranslı bir meyve türüdür. Ancak, sulamaya dikkat edilerek verim ve kalite arttırılabilir. Büyüme mevsiminin başlangıç zamanlarındaki fazla su, yeni sürgünlerin gelişmesine yardım eder, daha sonraki zamanlarda verilen su ise, meyve iriliğinin azalmasını engeller. Sulama verim ve kaliteyi olumlu etkilerse de çok sulanan kışlık armutların muhafaza kalitesi düşer. Sulanmayan ve Ahlat üzerinde yetişen meyveler küçük ve kumlu olur.

Armut genellikle azota karşı elmalardan daha çok tepki verirler. Ancak azot gübrelemesinde dikkate alınması gereken en önemli nokta Ateş Yanıklığıdır. Çünkü aşırı sürgün gelişimi bu hastalığın etkinliğini arttırır. Bazı kurak bölgelerde, demir, çinko ve manganez noksanlıkları ve yağışlı bölgelerde magnezyum noksanlıkları görülebilir. Bu elementler yapraktan uygulandığında daha etkili olurlar. Çiftlik gübresi toprağın fiziksel özelliklerini düzeltir. Bu nedenle her 3 yılda bir dekara 3-4 ton çiftlik gübresi vermek yararlıdır.

  • Armut Fidanı

  • Armut Çeşitleri

  • En Ucuz Armut Fidanı

  • Toptan Armut Fidanı

  • Armut Nerede Yetişir?

  • Armut Nasıl Yetişir?

  • Armutnun Faydaları?

  • Armut Fidanı Nasıl Dikilir?

  • Armut Fidanı Al

  • Armut Bahçesi

  • Armut Fidanı Ankara

  • Armut Fidanı Antalya

  • Armut Fidanı Adana

  • Armut Fidanı Mersin

  • Armut Fidanı Muğla

  • Armut Fidanı Konya

  • Armut Fidanı İstanbul

  • Armut Fidanı İzmir

  • Armut Fidanı Bursa

  • Armut Fidanı Kayseri

  • Armut Fidanı Trabzon

  • Armut Fidanı Edirne

  • Armut Fidanı Çanakkale

  • Armut Fidanı Malatya

  • Armut Fidanı Gaziantep

  • Armut Fidanı Eskişehir

  • Armut Fidanı Manisa

  • Armut Fidanı Samsun

  • Armut Fidanı Karaman

  • Armut Fidanı Şanlıurfa

bottom of page